Монгол хэл  нь монгол үндэстний эх хэл юм.
Гарал үүслийн хувьд түрэг хэл , тунгус хэл зэрэгтэй адил Алтай хэлний язгуурт багтдаг. Солонгос хэл , япон хэлний адил нэр үг ньөгүүлбэрийн эхэнд, үйл үг нь өгүүлбэрийн сүүлд байдгаараа онцлогтой. Явцуу утгаараа Монгол улс дахь халх аялгуунд тулгуурлаж ярих хэлийг хэлэх бөгөөд өргөн утгаараамонгол үндэстний ярих хэл яриаг хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл тусгаар тогтносон Монгол Улсын монголчууд болон, Xятад улсын нутаг дахь Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны ӨвөрМонголчууд , Орос улс дахь Халимаг , Буриадуудын ярих хэлийг хэлдэг...

Чихний чимэг болсон аялгуу сайхан монгол хэл.
Чин зоригт өвгөд дээдсийн минь өв их эрдэнэ.
Сонсох бүр яруу баялгийг гайхан баясч
Сод их билигт түмэн ю?гээн бишрэн магтаму би.
Мөрөн гол цутгалант ширгэшгуй их далай мэт
Мөнхөд үр ач нарын залгамжаар бадранхан дэлгэрч
Хөндий цээжинд орогч бүгдийг нэвтрүүлэх чадалт
Хөгжим мэт яруу баясгалант монгол хэл.
Урьдын бэрх цагт улс монголын хэт заяaг
Уйтгарлан бодоход урам зоригийг минь сэргээсэн
Өөдлөн дэгжихийн төгс хувьтайд нь итгүүлсэн
Өрнөн мандахын шинж бүрдсэн өвгөдийн минь хэл
Өсөх наснаас өтлөх насан хүртэл чам юугаан судлан
Өдөр бүр үгсийн эрдэни...

Эссэ бичих агуу бөгөөд санаанд оромгүй долоон сануулга 2011-02-22 17:12:36 Сурагч, оюутнуудад эссэ бичих шаардлага байнга л тулгарч байдаг. Эссэ бичих чадвартай байх нь хичээлээс гадна сүүлийн үед ихээр зохион байгуулагдах болсон шагналын сан өндөртэй эссэ бичлэгийн уралдаануудад оролцоход ихээхэн хэрэгтэй . Өөрөөр хэлбэл эссэ сайн бичээд сурчихсан байхад сургалтын төлбөр бол асуудал биш гэх үү дээ. Тиймээс нэг хүнд ч гэсэн хэрэг болж юун магад хэмээн эссэ бичихэд анхаарах хамгийн энгийн сануулгыг тусгасан дараах зөвлөмжийг олж орууллаа. ЭССЭ БИЧИХ АГУУ БӨГӨӨД САНААНД ОРОМГҮЙ ДОЛООН...

Монгол үндэстний эрт эдүгээ цагийн хэл аялгуу, үсэг бичгийг хамтад нь Монгол хэл бичиг гэнэ. Түүнээс Монгол үндэстний эх хэлийг Монгол хэл (худам монголоор монггол хэлэ, тод монголоор монггол хэлэн) гэдэг. Хэл шинжээчид Монгол хэлийг төрөл гарлаар нь Түрэг, Тунгус зэрэг салбар бас багтах Алтай язгуурын Монгол бүлэгт Дагуур, Дуншян, Могол зэрэг хэд хэдэн хэлний хамтаар гол төлөөлөгч нь болгон харъяалуулдаг. Монгол хэл 13-15, 16-р зууны нэг, 16-18, 19-р зууны гэх мэтээр шатлан хөгжиж 20-р зуунд "Орчин цагийн монгол хэл"-тэй золгосон юмсанжээ. Монгол хэлийг өрнөд, умард, дорнод, төв гэсэн үндсэн ...

"Нөхөр дэд хурандаагийн амрыг эрье" гээд турь муутайхан гараараа цэрэг эрсийг дуурайн ёслон инээмсэглэх жаахан охин өөрийг нь өхөөрдөн инээмсэглэж "Миний охин ч мөн дөө" гэх аавынхаа энгэр лүү асаж -Аав, Та яасан удаан явдаг юм бэ? Надад гоё юм авчирсан уу гэхэд хөрслөг бор царайтай, өтгөн хар хөмсөгтэй, онигор биш ч том гэхгүй нүдтэй, дөлгөөхөн харц тайван царайтай, мөрөн дээрээ хоёр том таван хошуутай цэрэг ногоон хувцасаа цэмцгэр өмссөн 40 хүрч яваа болов уу гэмээр эр зальтай инээмсэглэн удалгүй царайгаа төв болгож -Өө, яаанаа. Даанч нэг л юм мартсан юм шиг санагдаад байсан юмаа... Аав нь м...